Forward sözleşmesi, iki taraf arasında bir varlığı gelecekteki bir tarihte belirli bir fiyattan almak veya satmak için yapılan özelleştirilmiş bir anlaşmadır. Bu tür bir sözleşme genellikle finansal piyasalardaki fiyat dalgalanmaları riskine karşı korunmak için kullanılır. Forward sözleşmeleri tezgah üstü (OTC) olarak işlem görür, yani merkezi borsalarda işlem görmezler ve ilgili tarafların özel ihtiyaçlarına göre uyarlanırlar.
İşte forward sözleşmelerinin bazı temel özellikleri ve ayrıntıları:
- Özelleştirme: Forward sözleşmeler son derece özelleştirilebilir olup, tarafların belirli varlık, miktar, fiyat ve teslim tarihi gibi şartları kendi özel ihtiyaçlarına göre uyarlamalarına olanak tanır.
- Standartlaştırılmamıştır: Standartlaştırılmış ve borsalarda işlem gören vadeli işlem sözleşmelerinin aksine, forward sözleşmeleri standartlaştırılmamıştır ve taraflar arasında bireysel olarak müzakere edilir.
- Uzlaşma: Bir forward sözleşmesinin uzlaşması, sözleşme süresinin sonunda, alıcının üzerinde anlaşılan fiyatı ödemesi ve varlığı teslim alması veya satıcının varlığı teslim etmesi ve üzerinde anlaşılan fiyatı alması ile gerçekleşir.
- Esneklik: Forward sözleşmeleri, ilgili tarafların özel gereksinimlerine göre uyarlanabilen hüküm ve koşullar açısından esneklik sunar.
- Karşı taraf riski: Forward sözleşmelerinin potansiyel risklerinden biri, taraflardan birinin sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirememe riskini ifade eden karşı taraf riskidir. Bu risk, karşı tarafın dikkatli seçilmesi ve teminat veya marjin gerekliliklerinin kullanılması yoluyla azaltılabilir.
- Riskten korunma: Forward sözleşmelerinin başlıca kullanım alanlarından biri fiyat dalgalanmalarına karşı korunmaktır. Örneğin, gelecekte belirli bir miktarda emtia satın alması gerekeceğini bilen bir şirket, fiyatı sabitlemek ve fiyat artışı riskini azaltmak için vadeli bir sözleşme yapabilir.
Genel olarak, vadeli sözleşmeler fiyat riskini yönetmek ve gelecekteki işlemlerde kesinlik sağlamak için yararlı bir araçtır, ancak aynı zamanda özellikle karşı taraf riski ve OTC piyasasında likidite eksikliği potansiyeli ile ilgili bazı riskler ve hususlar da vardır.